Laaggeletterd door motorongeluk

ARNHEM – Bijna niemand in zijn omgeving weet dat hij moeite heeft met lezen en schrijven. Maar nu komt hij voor het eerst met zijn verhaal naar buiten. Marcel Kempkes (57), ambassadeur laaggeletterden, wil anderen stimuleren om, net als hem, weer naar school te gaan en over hun schaamte heen te stappen. De Arnhemmer raakte tien jaar geleden zwaargewond door een motorongeval met als gevolg chronische rugpijn en niet-aangeboren hersenletsel.

Marcel is lang niet de enige laaggeletterde in Nederland. Zo’n 2,5 miljoen volwassen hebben in het land moeite met lezen, schrijven en/of rekenen.
 
“Het klinkt misschien onvoorstelbaar, maar pas zes jaar na mijn ongeluk merkte ik dat er iets mis was met mijn taal”, begint Marcel. Het begon met Whatsappberichten die de Arnhemmer niet meer begreep. Het lezen van een boek bleek onmogelijk en ook kruiswoordpuzzels behoren tot het verleden. Daarnaast moest hij afscheid nemen van zijn eigen keukenbedrijf. “Ik ben afgekeurd door het UWV en kreeg het gevoel dat ik niet meer waardig was voor de maatschappij.”

Niet opgeven, maar doorgaan

Na zijn ongeluk kwam Marcel in revalidatiecentrum Klimmendaal terecht. “Fysiek ben ik er niet bovenop gekomen. Ik ben zes keer geopereerd, maar ze kunnen niets meer voor mij betekenen.” Het was in één woord: ”heftig”. “Ik verwachtte dat de pijn zou afnemen, maar dat gebeurde niet. Aangezien stress een stimulans is voor pijn.” Toch heeft de Arnhemmer wel iets gehad aan zijn tijd in het revalidatiecentrum. “Gek om te zeggen, maar de mensen die daar zaten hadden het nog slechter dan ik, daardoor zag ik mijn eigen situatie beter in.” Marcel voelde een sprankeltje hoop.

Van student naar ambassadeur

Samen met Stichting Rijnstad begon hij te Googelen en al snel kwamen ze bij taallessen via Taalhuis Arnhem uit. “In het voorjaar van 2023 had ik mijn allereerste taalles bij Rijn IJssel in mijn eigen woonplaats.” Daarna begon het balletje te rollen voor Marcel.

‘Dit interview is een goede stap om over mijn eerdere schaamte heen te stappen’

“Al snel werd ik gevraagd of het mij wat leek om ambassadeur te worden voor laaggeletterden.” Zijn antwoord was volmondig “ja!”. “Zodat ik toch nog zingeving in het leven heb en iets voor anderen kan betekenen.” In juni begon hij dan ook met zijn ambassadeurs cursus, waarna hij zijn certificaat ontving.

Het ambassadeurschap

Het is zijn doel om als ambassadeur mensen te stimuleren om naar school te gaan en zich meer niet te schamen. Laaggeletterdheid is niet altijd een gevolg van te weinig scholing, je kunt ook taalvaardigheid verliezen door ziekte of een ongeluk. Zelf merkt Marcel dat de lessen erg goed helpen en dat hij zich sindsdien beter voelt. “Ik volg elke maandag tweeëneenhalf uur taalles in een klasje van zo’n acht mensen. Verder train ik iedere dag met huiswerk, anders zakt het weg.”

‘Ik ben de enige persoon uit mijn klas die laaggeletterd is door een ongeluk’

Daarnaast praat Marcel, samen met Taalhuis Arnhem ook met instanties, zoals de gemeente, over wat er veranderd kan worden zodat laaggeletterden zaken beter kunnen lezen en begrijpen. ”Ik ga waarschijnlijk een tweede ambassadeurs cursus volgen, om te kijken of ik nog meer kan betekenen voor laaggeletterden”, eindigt de Arnhemmer.

Week van het Lezen en Schrijven

Tijdens de Week van Lezen en Schrijven, van 8 tot en met 15 september, roept Stichting Lezen en Schrijven buurthuizen, bibliotheken, gemeenten, scholen en maatschappelijke organisaties op om in actie te komen tegen laaggeletterdheid.